گیربکس چیست؟
گیربکس یک جعبه دنده است که وظیفهی آن انتقال انرژی مکانیکی از یک منبع تولید به یک مصرف کننده جهت تأمین گشتاور و سرعت مورد نیاز آن است.
به طور کلی گیربکس به دو قالب تقسیم میشود که شامل گیربکس های کاهش دهنده( این نوع گیربکس ها بین متحرک و محرک قرار میگیرند که میتوانند دور مورد نیاز را تامین کنند) و گیربکس افزایش دهنده(در صنایع تولیدی مثل توربین های بادی و همچنین در صنایع بالا دستی و پالایشگاهی، که نیاز به گشتاور بیشتر هستند استفاده میشود)
معرفی انواع موتور گیربکس
موتور گیربکس ترکیبی از یک موتور الکتریکی و یک گیربکس است که به طور مستقیم به یکدیگر متصل شدهاند. در ادامه میخواهیم انواع گیربکس را به شما معرفی کنیم:
-
گیربکس حلزونی (Worm Gearbox)
گیربکس حلزونی یکی از پرکاربردترین و پر فروش ترین نوع گیربکس صنعتی است که به تنهایی به انواع زیادی تقسیم میشود. این گیربکس میتواند برای سبک تا نیمه سنگین مورد استفاده قرار گیرد و برای مصارف مختلف کاربرد دارد. گیربکس حلزونی به دو بخش اصلی تقسیم میشود که شامل ماردون که یک شافت ورودی با یک دنده مارپیچ است. و چرخ دنده حلزونی که دنده ای با دندانه های مورب میباشد و با ماردون درگیر می شود.
حتمی در نظر داشته باشید که گیربکس پس از مدتی نیاز به روغن کاری دارد.
بررسی عملکرد گیربکس حلزونی
- چرخش ماردون، چرخ دنده حلزونی را به حرکت در می آورد.
- زاویه 90 درجه بین محور ورودی و خروجی
- قابلیت انتقال قدرت بالا
- راندمان بالا (حدود 80 تا 90 درصد)
- صدای کم
- حرکت نرم و بدون لرزش
- تنوع در مدل و سایز
امروزه گیربکس حلزونی به یکی از پرکاربردترین و پر فروش ترین نوع گیربکس صنعتی است که به تنهایی به انواع زیادی تقسیم میشود. شما میتوانید گیربکس دلخواهتان را در سایت بهرامی استور تهیه کنید.
-
گیربکس هلیکال یا شافت مستقیم (Helical Gearbox)
گیربکس های هلیکال از تعدادی چرخدنده تشکیل شده است که دارای ساختار مارپیچ میباشد. این گیربکس به دلیل طیف گسترذه کاربرد، توانسته جایگاه خوبی در اکثر صنایع پیدا کند. اجزای اصلی این گیربکس شامل:
چرخ دنده های هلیکال: که با دندانه های مورب خود، درگیری نرم و بی صدا را ایجاد می کنند.
شافت ورودی و خروجی: شافت ورودی قدرت را از موتور دریافت می کند و شافت خروجی آن را با گشتاور و سرعت دلخواه به ماشین آلات منتقل می کند.
یاتاقان ها: برای پشتیبانی از شافت ها و چرخ دنده ها و کاهش اصطکاک
بدنه مقاوم: این بدنه بری حفاظت از اجرای داخلی گیربکس استفاده میشود.
بررسی عملکرد گیربکس هلیکال
- درگیری نرم دندانه های هلیکال باعث شده صدای این گیربکس کم باشد.
- به دلیل حرکت صاف چرخ دنده ها لرزش این گیربکس کم میباشد
- به دلیل اصطکاک کم و سایش جزئی دوام بالایی دارد
- راندمان بالا به دلیل انتقال قدرت بهینه
- به دلیل طراحی robust، قابلیت تحمل بار بالا را دارد.
- دارای تنوع و مدل های گوناگون برای کاربردهای مختلف
- به دلیل طراحی ساده نصب آن آسان است.
-
گیربکس آویز یا شافت موازی (Parallel Shaft Gearbox)
گیربکس آویز یا شافت موازی نوعی گیربکس صنعتی است که از چرخدندهها برای کاهش سرعت و افزایش گشتاور استفاده میکند. همچنین قابلیت استفاده به صورت دائم را به این گیربکس میدهد. گیربکس آویز به دلیل نصب آسان و تنوع در مدل و سایز به یکی از پرکاربردترین گیربکس ها در صنایع مختلف تبدیل شده است.
بررسی عملکرد گیربکس آویز
- بدنه گیربکس آویز از جنس چدن یا آلومینیوم ساخته میشود و وظیفه حفاظت از اجزای داخلی را بر عهده دارد.
- چرخدندهها وظیفه انتقال قدرت از موتور به شافت خروجی را بر عهده دارند. جنس چرخدندهها از فولاد یا آلیاژهای سخت است.
- یاتاقانها وظیفه پشتیبانی از شفتها و چرخدندهها را بر عهده دارند و اصطکاک را کاهش میدهند.
- سیستم روغنکاری وظیفه روانکاری اجزای داخلی گیربکس را بر عهده دارد و از اصطکاک و سایش آنها جلوگیری میکند.
-
گیربکس کرانویل پینیون (Crown Wheel Pinion Gearbox)
گیربکس کرانویل پینیون، که به عنوان گیربکس شافت بغل نیز شناخته میشود، نوعی گیربکس صنعتی است که برای انتقال قدرت و گشتاور در زاویه 90 درجه به کار میرود. این نوع گیربکس از دو چرخ دنده مخروطی به نام های کرانویل و پینیون تشکیل شده است. عملکرد گیربکس به این صورت است که موتور الکتریکی یا سایر منابع قدرت، نیروی خود را به شافت ورودی و چرخدنده کرانویل منتقل میکند. چرخدنده کرانویل با درگیر شدن با چرخدنده پینیون، گشتاور را با زاویه 90 درجه به شافت خروجی منتقل میکند. شافت خروجی با سرعت و گشتاور مناسب، به تجهیز مورد نظر متصل میشود.
بررسی عملکرد گیربکس کرانویل پینیون
- با داشتن ویژگی زاویه 90 درجه بین محور ورودی و خروجی، گیربکس کرانویل پینیون را برای کاربردهایی که نیاز به تغییر جهت انتقال قدرت دارند، مناسب میکند.
- چرخدندههای مخروطی نسبت به چرخدندههای ساده، مزایای متعددی از جمله اصطکاک کمتر، صدای کمتر، سایش کمتر و راندمان بالاتر دارند.
- گیربکس کرانویل پینیون میتواند گشتاور را با نسبت تبدیل بالا (تا 1:5) منتقل کند.
- گیربکس کرانویل پینیون به دلیل طراحی ساده و ابعاد مناسب، به راحتی نصب میشود.
- گیربکس کرانویل پینیون در مدلها و سایزهای مختلف با گشتاور و دور خروجی متفاوت تولید میشود.
- گیربکس کرانویل پینیون به دلیل طراحی ساده، به راحتی تعمیر و نگهداری میشود.
-
گیربکس صنعتی (Industrial Gearbox)
در قلب تپنده هر کارخانه و صنعتی، غولهای بیصدایی به نام گیربکسهای صنعتی، وظیفهی انتقال قدرت و گشتاور را بر عهده دارند. این غولهای قدرتمند، با ظاهری ساده و کارایی بینظیر، در انواع مختلف تک محور، چند محور، قورباغه ای، شتری، روسی و زد (Z) تولید میشوند و با توان گشتاور بسیار بالا، به عنوان عضوی حیاتی در صنایع مختلف ایفای نقش میکنند.
کدام گیربکس برای ما مناسب است؟
در آخر باید گفت انتخاب بین گیربکس های ذکر شده بسته به عوامل مختلفی از جمله نوع کاربرد و بودجه شما بستگی دارد.